Elżbieta Piastówna (urodzona między 1261 a 1263 rokiem, zmarła we Wrocławiu, 28 września 1304 roku) herb
Najstarsza córka Bolesława "Pobożnego" Piasta, księcia kaliskiego i Jolenty Heleny "Błogosławionej" Arpadównej, córki Béli IV "Wielkiego" Arpada, króla Węgier, Chorwacji i Serbii, księcia Siedmiogrodu.
Regentka wrocławsko-legnicka od 22 lutego 1296 roku do 28 września 1304 roku.
Pomiędzy 1277 a 1278 rokiem poślubiła Henryka V "Grubego, Brzuchatego, Tłustego" Piasta (urodzony między 1245 a 1250 rokiem, zmarł 22 lutego 1296 roku), księcia jaworskiego, księcia legnickiego, księcia wrocławskiego i brzeskiego, księcia namysłowskiego i oleśnickiego.
O dzieciństwie i wczesnej młodości Elżbiety nie wiemy zgoła nic. Pomiędzy 1277 a 1278 roiem została wydana przez ojca za mąż za księcia legnickiego Henryka "Brzuchatego". Wiązało się to z zawarciem w tym okresie przez Bolesława "Pobożnego" sojuszu z Bolesławem "Rogatką" skierowanego przeciwko księciu wrocławskiemu Henrykowi IV "Probusowi".
Małżonek Elżbiety samodzielnym księciem legnickim został po śmierci ojca w 1278 roku. W 1290 roku w wyniku zamachu stanu zorganizowanego przeciwko legalnemu następcy Henrykowi III "Głogowczykowi" został on dodatkowo księciem wrocławskim. Elżbieta i Henryk byli rodzicami trzech synów oraz pięciu córek:
Jadwiga (urodzona między 1277 a 1282 rokiem, zmarła między 1343 a 1347 rokiem), żona księcia Ottona Brandenburg-Salzwedel Askańskiego (urodzony między 1277 a 1282 rokiem, zmarł w 1295 roku, po 13 września, ewentualnie między 13 września 1295 a 25 lipca 1300 roku), hrabiego Koburga, drugiego syna margrabiego Otto V,
Eufemia (urodzona około 1278 roku, zmarła w 1347 roku), żona Ottona II z Görz, księcia Karyntii,
Anna (urodzona w 1284 roku, zmarła z 2 na 3 października 1343 roku), opatka św. Klary we Wrocławiu,
Elżbieta (urodzona około 1290 roku, zmarła w listopadzie między 1357 a 1358 rokiem), opatka św. Klary we Wrocławiu,
Bolesław III "Rozrzutny" (urodzony 23 września 1291 roku, zmarł z 20 na 21 kwietnia 1352 roku), książę na Legnicy, Brzegu i Wrocławiu, książe kaliski, książę opawski, książę brzeski, książę namysłowski, książę lubieński, dziedzic korony Królestwa Polskiego, po nim potomstwo,
Helena (urodzona około 1293 roku, zmarła po 1300 roku), zakonnica w St. Klary w Gnieźnie.
Henryk VI "Dobry" (urodzony 18 marca 1294 roku, zmarł 24 listopada 1335 roku), książę wrocławski, książę brzeski, po nim potomstwo,
Władysław "Pogrobowiec" legnicki (urodzony 6 czerwca 1296 roku, zmarł 13 stycznia po 1352 roku), książę legnicki, zmarł bezpotomnie.
22 lutego 1296 roku zmarł małżonek księżnej, Henryk V. Księstwo legnicko-wrocławskie, księżna-wdowa oraz jej dzieci znaleźli się wówczas pod opieką najpierw brata Henryka, Bolka jaworskiego do 1301 roku, następnie biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbna - w latach 1301-1303, wreszcie króla Czech Wacława II.
Znaczenie Elżbiety wzrosło zwłaszcza za rządów namiestniczych tego ostatniego, kiedy wraz z najstarszym synem Bolesławem III znalazła się na dworze w Pradze. Doszło tam do małżeństwa Bolesława z córką Wacława II, Małgorzatą. W zamian młody Henrykowic za zgodą matki zrzekł się na korzyść władcy czeskiego praw do ziem należących ongiś do Henryka V, a zagarniętych przez książąt głogowskich.
Szczególną opieką księżnej cieszyły się dominikanki i klaryski wrocławskie (w tym ostatnim klasztorze znalazły się trzy córki Elżbiety).
Piastówna zmarła 28 września 1304 roku wkrótce po powrocie z Czech do Wrocławia. Została pochowana u boku męża w klasztorze klarysek wrocławskich, który hojnie uposażyła.
Żródła:
Elżbieta Kaliska "Kobiety w polityce"
Elżbieta Bolesławówna w "Wikipedia"
21-04-2024